Διαφραγματοκήλη
Η διαφραγματοκήλη είναι μια συχνή επίκτητη ανατομική ανωμαλία όπου ένα τμήμα του στομάχου προεξέχει μέσω του διαφράγματος μέσα στη θωρακική κοιλότητα. Το διάφραγμα είναι ένας πλατύς μυς που διαχωρίζει τη θωρακική από την κοιλιακή κοιλότητα και παίζει καθοριστικό ρόλο στην αναπνοή. Ο οισοφάγος περνά δια μέσω του οισοφαγικού τρήματος για να ενωθεί με το στομάχι. Φυσιολογικά το επίπεδο του διαφράγματος βρίσκεται στην περιοχή που βρίσκεται η συμβολή του οισοφάγου με το στομάχι. Στο ίδιο σημείο βρίσκεται και ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας. Έτσι, ο σφιγκτήρας και το διάφραγμα συμβάλουν στην αποφυγή παλινδρόμησης γαστρικού υλικού. Όταν παρουσιάζεται διαφραγματοκήλη, ο μηχανισμός αυτός υπολειτουργεί με αποτέλεσμα να οδηγήσει σε ποικίλα συμπτώματα και δυσφορία.
Οι διαφραγματοκήλες είναι σχετικά συχνές στο γενικό πληθυσμό. Η συχνότητα εκτιμάται σε περίπου στο 10-20% του πληθυσμού στις δυτικές χώρες. Συναντώνται πιο συχνά με την πάροδο της ηλικίας, με την πλειονότητα των περιπτώσεων να εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών. Υπάρχει μια ελαφρά προτίμηση στις γυναίκες. Η παχυσαρκία θεωρείται σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη διαφραγματοκήλης.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι διαφραγματοκήλης:
- Η ολισθαίνουσα κήλη του διαφράγματος (ολισθαίνουσα διαφραγματοκήλη), η οποία πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο τύπο, όπου η γαστρο-οισοφαγική συμβολή και μέρος του στομάχου γλιστρούν προς τα πάνω στο θώρακα μέσω του ανοίγματος στο διάφραγμα.
- Η παραοισοφαγική κήλη του διαφράγματος (παραοισοφαγική διαφραγματικήλη), ο οποίος είναι λιγότερο συχνός τύπος διαφραγματοκήλης. Σε αυτή ένα τμήμα του στομάχου εισέρχεται μέσω του διαφραγματικού χάσματος παράλληλα με τον οισοφάγο. Αυτός ο τύπος είναι πιο ανησυχητικός, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως ο στραγγαλισμός του στομάχου (συστροφή), που είναι επείγον ιατρικό περιστατικό και θέλει άμεση αντιμετώπιση.
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της κήλης του διαφράγματος είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠΝ). Προκαλεί καούρα, παλινδρόμηση υγρών ή τροφής και μερικές φορές πόνο στο στήθος. Μερικές φορές μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην κατάποση. Σπάνια οι διαφραγματοκήλες μπορεί να προκαλέσουν αναιμία λόγω ελκών τύπου Cameron.
Περιστασιακά, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν πόνο στο στήθος. Αυτό μπορεί να μιμείται προβλήματα που σχετίζονται με την καρδιά. Οι μεγάλες διαφραγματοκήλες μπορεί να ασκήσουν πίεση στους πνεύμονες, οδηγώντας σε δύσπνοια και βήχα ή και στην καρδιά προκαλώντας αρρυθμίες.
Η διάγνωση της διαφραγματοκήλης περιλαμβάνει έναν συνδυασμό ιατρικού ιστορικού, φυσικής εξέτασης και απεικονιστικών μελετών. Η ενδοσκόπηση, το οισοφαγογράφημα και η οισοφαγική μανομετρία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και την αξιολόγηση της σοβαρότητας της πάθησης. Πολλές φορές όμως μπορεί να ανακαλυφθούν τυχαία σε αξονική τομογραφία ή ακτινογραφία που γίνεται για άλλη αιτία.
Η θεραπευτική προσέγγιση για τις κήλες του διαφράγματος ποικίλλει. Εξαρτάται ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της κήλης και την παρουσία συμπτωμάτων. Οι συνήθεις στρατηγικές αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:
- Τροποποιήσεις του τρόπου ζωής: Συχνά συνιστάται στους ασθενείς να κάνουν αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής τους, όπως η αποφυγή των τροφών που τους προκαλούν συμπτώματα παλινδρόμησης, η απώλεια βάρους και η ανύψωση της κεφαλής του κρεβατιού τους.
- Φαρμακευτική αγωγή: Τα αντιόξινα φάρμακα, οι ανταγωνιστές των Η2-υποδοχέων και οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων μειώνοντας την παραγωγή γαστρικού οξέος. Σαφώς αυτές οι λύσεις θεωρούνται “πυροσβεστικές” γιατί μειώνουν μόνο τα συμπτώματα χωρίς να μεταβάλλουν το αίτιο του προβλήματος.
- Χειρουργική επέμβαση: Σε σοβαρές περιπτώσεις ή όταν προκύπτουν επιπλοκές, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Η θολοπλαστική κατά Nissen είναι μια κλασική λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση, όπου το άνω τμήμα του στομάχου τυλίγεται γύρω από τον κατώτερο οισοφάγο για την πρόληψη της παλινδρόμησης.
Οι διαφραγματοκήλες είναι συχνές διαταραχές της ανατομίας της περιοχής της γαστρο-οισοφαγικής συμβολής, που συχνά συνδέονται με συμπτώματα και δυσφορία από τη παλινδρόμηση γαστρικών υγρών στον οισοφάγο. Αν και μπορεί να είναι ενοχλητικές, οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής και φαρμακευτικής αγωγής. Οι σοβαρές ή περίπλοκες περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσουν χειρουργική επέμβαση. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων με κήλες του διαφράγματος, επιτρέποντάς τους να ζήσουν υγιή ζωή χωρίς συμπτώματα.
