Ανατομία του πεπτικού συστήματος
Ο γαστρεντερικός σωλήνας αποτελείται από διάφορα όργανα τα οποία είναι μέρος του ευρύτερου συστήματος που ονομάζεται πεπτικό. Το σύστημα αυτό είναι υπεύθυνο για την πέψη και την απορρόφηση της τροφής. Ο γαστρεντερικός σωλήνας αποτελείται από τον οισοφάγο, το στομάχι, το δωδεκαδάκτυλο, το λεπτό έντερο, τον ειλεό, την ειλεοτυφλική βαλβίδα, το παχύ έντερο, το ορθό και τον πρωκτό. Στο πεπτικό σύστημα όμως υπάρχουν και άλλα πολύ σημαντικά όργανα όπως το ήπαρ (συκώτι) και το πάγκρεας και κάθε ένα από αυτά έχει μια σημαντική λειτουργία στη διαδικασία της πέψης και του μεταβολισμού.
Ο οισοφάγος είναι ένας μακρύς, μυώδης σωλήνας που μεταφέρει την τροφή από το στόμα στο στομάχι. Ο οισοφάγος επενδύεται με βλέννη και πραγματοποιεί περισταλτικές κινήσεις διευκολύνοντας έτσι τη μετακίνηση της τροφής προς το στομάχι.
Το στομάχι είναι ένα μυώδες όργανο σε σχήμα «J». Βρίσκεται στην άνω αριστερή πλευρά της κοιλιάς και είναι υπεύθυνο για την αποθήκευση και τη διάσπαση της τροφής. Τα γαστρικά υγρά, τα οποία περιέχουν υδροχλωρικό οξύ και πεπτικά ένζυμα, απελευθερώνονται στο στομάχι για να βοηθήσουν στη διάσπαση των συστατικών της τροφής. Το στομάχι «αλέθει» την τροφή για να την ετοιμάσει για το λεπτό έντερο που αποτελείται από το δωδεκαδάκτυλο, τη νήστιδα και τον ειλεό.
Το δωδεκαδάκτυλο έχει μικρό μήκος και έχει σχήμα αγκύλης. Αποτελεί την αρχή του λεπτού εντέρου. Βρίσκεται μεταξύ του στομάχου και της νήστιδας και είναι υπεύθυνο για την περαιτέρω διάσπαση της τροφής και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Αυτό επιτυγχάνεται με την παραγωγή διαφόρων ορμονών που ενεργοποιούν την παραγωγή ενζύμων από το πάγκρεας και την παραγωγή χολής από το ήπαρ.
Η νήστιδα είναι το μεσαίο τμήμα του λεπτού εντέρου που βρίσκεται μεταξύ του δωδεκαδακτύλου και του ειλεού. Είναι υπεύθυνο για την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών στην κυκλοφορία του αίματος. Μια από τις σημναντικές λειτουργίες της νήστιδας είναι η απορρόφηση ηλεκτρολυτών, νερού και βιταμινών.
Ο ειλεός είναι το τελευταίο τμήμα του λεπτού εντέρου. Βρίσκεται μεταξύ του νήστιδας και της ειλεοτυφλική βαλβίδας. Ο ειλεός είναι υπεύθυνος για την απορρόφηση των υπόλοιπων θρεπτικών συστατικών και του νερού, καθώς επίσης της βιταμίνης Β12 και των χολικών αλάτων.
Η ειλετυφλική βαλβίδα είναι μια μικρή μυϊκή βαλβίδα που βρίσκεται μεταξύ του ειλεού και του παχέος εντέρου. Βοηθά στη ρύθμιση της ροής του εντερικού περιεχομένου από το λεπτό έντερο στο παχύ έντερο, ενώ παίζει ρόλο επίσης στον περιορισμό της αντίθετης μετακίνησης.
Το παχύ έντερο, που ονομάζεται επίσης κόλον, είναι ένας μακρύς σωλήνας που βρίσκεται περιφερικά στην κοιλιακή χώρα. Το παχύ έντερο απορροφά νερό και ηλεκτρολύτες και συμβάλλει στον σχηματισμό στερεών αποβλήτων, που ονομάζονται κόπρανα, τα οποία στη συνέχεια αποβάλλονται μέσω του ορθού.
Το ορθό είναι το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου. Είναι ένας μικρός σωλήνας που αποθηκεύει τα κόπρανα πριν αυτά αποβληθούν μέσω του πρωκτού.
Ο πρωκτός είναι το άνοιγμα μέσω του οποίου αποβάλλονται τα κόπρανα από το σώμα. Αποτελείται από τον σφιγγτηριακό μηχανισμό που συμβάλει στην εγκράτεια των κοπράνων.
Το ήπαρ και το πάγκρεας είναι δύο σημαντικά όργανα που δεν αποτελούν μέρος του γαστρεντερικού σωλήνα, αλλά σχετίζονται στενά με αυτόν. Το ήπαρ παράγει χολή, μια ουσία που βοηθά στη διάσπαση του λίπους, και επίσης αποτελεί το χημικό «εργοστάσιο» του σώματος. Το ήπαρ μεταβολίζει φάρμακα και τοξίνες, ενώ είναι υπεύθυνο για πολλές μεταβολικές διεργασίες. Το πάγκρεας παράγει ορμόνες και ένζυμα που βοηθούν στη διάσπαση των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών. Είναι πολύ σημαντικό όργανο ρύθμισης της γλυκόζης στο αίμα.
