Η προετοιμασία για την κολονοσκόπηση είναι μια διαδικασία που απαιτεί συγκεκριμένη διατροφή. Η κολονοσκόπηση είναι η ενδοσκοπική εξέταση του παχέος εντέρου προκειμένου να διαγνωστούν τυχόν νοσήματα. Καθώς το παχύ έντερο πρέπει να είναι εντελώς καθαρό, πέραν της λήψης του κατάλληλου καθαρτικού που θα σας υποδείξει ο ιατρός είναι σημαντικό να ακολουθήσετε κάποιους κανόνες όσον αφορά αυτά που τρώτε τις προηγούμενες μέρες πριν την εξέταση. Έτσι πέντε ημέρες πριν την εξέταση πρέπει να αποφύγετε τις φυτικές ίνες (χόρτα, λαχανικά, φρούτα με τη φλούδα), καθώς και σπόρια (πολύσπορο ψωμί, ακτινίδια κ.τ.λ.). Προτιμήστε ρύζι, μακαρόνια, λευκό ψωμί, κοτόπουλο, ψάρι, κρέας και γαλακτοκομικά. Να επίσης πίνετε πολλά υγρά. Σε αυτό το άρθρο θα εξηγήσουμε τη δίαιτα πριν την κολονοσκόπηση, την κατάλληλη προετοιμασία του εντέρου και τι πρέπει να γνωρίζει ο γιατρός πριν την εξέταση για το ιατρικό σας ιστορικό.

 

Τι θα πρέπει να γνωρίζει ο γιατρός πριν την εξέταση

Βασική προϋπόθεση πριν την κολονοσκόπηση είναι η ενημέρωση του γιατρού για μια σειρά από πράγματα που αφορούν στην υγεία σας. Αρχικά ο γιατρός πρέπει να είναι ενήμερος εγκαίρως για το αν παίρνετε αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, όπως sintrom, plavix, ασπιρίνη, xarelto, pradaxa κ.τ.λ. γιατί ενδέχεται να χρειαστεί η διακοπή ή η τροποποίηση τους κάποιες μέρες πριν την κολονοσκόπηση. Η εντολή για τυχόν διακοπή ή τροποποίηση της ανωτέρω αγωγής από τον γαστρεντερολόγο πρέπει να δωθεί κατόπιν συμφωνίας με τον καρδιολόγο ή τον παθολόγο που σας έχει συνταγογραφήσει αυτή την αγωγή. 

Σε περίπτωση που παίρνετε σκευάσματα σιδήρου, ενημερώστε τον ιατρό σας. Θα πρέπει να τα διακόψετε τα σκευάσματα σιδήρου 5-7 μέρες πριν την εξέταση γιατί αφήνουν ένα μαύρο υπόλειμμα στο τοίχωμα του εντέρου που δύσκολα ξεπλένεται και μπορεί να εμποδίσει τον ενδελεχή έλεγχο του βλεννογόνου του παχέος εντέρου. Επίσης ο γαστρετνερολόγος σας πρέπει να ενημερωθεί αν έχετε κάποια αλλεργία σε φάρμακα ή φαγητά.

Ο γαστρεντερολόγος σας θα πρέπει να γνωρίζει επίσης αν είστε διαβητικός, καθώς η αντιδιαβητική αγωγή ενδέχεται να χρειαστεί διακοπή ή τροποποίηση πριν την εξέταση. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζει αν λαμβάνετε θεραπεία με αντιβιοτικά ή κάποια άλλη φαρμακευτική αγωγή. Στην πρώτη περίπτωση η κολονοσκόπηση θα πρέπει να γίνει αφού ολοκληρωθεί ο κύκλος της αντιβίωσης. Στη δεύτερη περίπτωση λαμβάνετε τα φάρμακά σας το πρωί με λίγο νερό αφού συμβουλευτείτε τον ιατρό.

Ο γιατρός θα πρέπει να ενημερωθεί για το εάν έχετε υποβληθεί στο παρελθόν σε χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά. Τέλος, πρέπει να ξέρει εάν έχετε βηματοδότη, μεταλλική ή βιοπροσθετική βαλβίδα καρδιάς, ή αν πάσχετε από κάποιο χρόνιο καρδιολογικό νόσημα όπως στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια ή πνευμονολογικά προβλήματα όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), υπνική άπνοια, άσθμα κ.τ.λ.

 

Τι τρώμε πριν την κολοσκόπηση

Η εξέταση μπορεί να γίνει το πρωί ή το απόγευμα. Ανάλογα με το πότε έχετε ραντεβού θα πρέπει να προσαρμόσετε την διατροφή σας πριν την κολονοσκόπηση. 

Διατροφή για πρωινό ραντεβού

Η προετοιμασία ξεκινάει 2 μέρες πριν την εξέταση και το μενού για την κολονοσκόπηση έχει σούπες, φιδέ και τροφές χωρίς φυτικές ίνες όπως ψητό κρέας, ψάρι και γαλακτοκομικά. Ας δούμε την προετοιμασία αναλυτικά.

Δύο μέρες πριν την εξέταση

Μέσα στη μέρα πρέπει να ακολουθήσετε διατροφή με φαγητά χωρίς φυτικές ίνες. Οι τροφές που ενδείκνυνται είναι: 

  • τα αυγά, 
  • οι πατάτες, 
  • τα λευκά ζυμαρικά ή το λευκό ρύζι, 
  • και το φιλέτο ψαριού ή κοτόπουλου. 

Σε αυτά μπορείτε να προσθέσετε αλάτι, ελαιόλαδο και ξύδι. 

Επίσης επιτρέπεται: 

  • το λευκό ψωμί, 
  • οι λευκές φρυγανιές, 
  • το μέλι, 
  • η ζάχαρη 
  • και άλλες γλυκαντικές ουσίες. 

Στις 8 το βράδυ εάν πάσχετε από δυσκοιλιότητα καλό είναι να πάρτε ένα 1-2 χάπια dulcolax.

Μία ημέρα πριν την εξέταση

ΠΡΩΙΝΟ: Ελαφρύ πρωινό (π.χ. φρυγανιά, μαρμελάδα, τσάι). Μετά το πρωινό μπορείτε να πίνετε διαυγή υγρά όπως νερό, καφέ χωρίς γάλα, τσάι, χαμομήλι.

ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ: Φροντίστε να φάτε το γεύμα σας μέχρι τις 14:00 το αργότερο. Μην τρώτε τίποτα στερεό. Μπορείτε να φάτε σούπα (ζωμό) με ελάχιστο φιδέ, ζελέ χωρίς φρούτα και διαυγή υγρά (νερό, σόδα, χαμομήλι, τσάι και καφέ χωρίς γάλα). 

Στις 17:00: Διαλύετε τα 4 φακελάκια του σκευάσματος προετοιμασίας σε 4 λίτρα νερό και ξεκινήστε να πίνετε ένα ποτήρι διαλύματος (250 ml) ανά 15 λεπτά για τις επόμενες 5-6 ώρες. Μέχρι της 22:00 πρέπει να έχετε πιει όλο το διάλυμα. Εάν στη διάρκεια της λήψης του διαλύματος νιώσετε ναυτία, σταματήστε για μισή ώρα το διάλυμα, περπατήστε λίγο και ξεκινήστε πάλι να το πίνετε με πιο αργό ρυθμό. Το διάλυμα πίνεται καλύτερα παγωμένο. 

Μπορείτε να προσθέσετε χυμό από ένα λεμόνι ή πορτοκάλι (σουρωμένο) για καλύτερη γεύση. 

ΒΡΑΔΙΝΟ: Μπορείτε να φάτε το ίδιο με το μεσημεριανό. 

Το πρωί της εξέτασης πρέπει να είστε απολύτως νηστικοί. Μπορείτε να πιείτε νερό έως και 3 ώρες πριν την εξέταση. Δεν επιτρέπονται ούτε τσίχλες ή καραμέλες. Πηγαίνετε στο ενδοσκοπικό τμήμα μαζί με έναν συνοδό, καθώς δεν θα πρέπει να οδηγήσετε για όλη την μέρα.

 

Διατροφή για μεσημεριανό ή απογευματινό ραντεβού

Η διατροφική προετοιμασία για κολονοσκόπηση αν έχετε μεσημεριανό ραντεβού είναι η ίδια. Η διαφορά έγκειται στις ώρες που επιτρέπεται να φάτε και πρέπει να πάρετε το καθαρτικό.

Δύο μέρες πριν την εξέταση

Εδώ ακολουθείτε την ίδια δίαιτα για κολονοσκόπηση, όπως και στην προηγούμενη περίπτωση. Δηλαδή τρώτε φαγητά χωρίς φυτικές ίνες και πίνετε υγρά χωρίς γάλα ή ανθρακικό. Παίρνετε ένα dulcolax 8 μ.μ. εάν πάσχετε από δυσκοιλιότητα.

Μία ημέρα πριν την εξέταση

Η διατροφή είναι ίδια όπως και στο πρωινό ραντεβού. Η διαφορά είναι ότι μπορείτε να φάτε μεσημεριανό μία ώρα αργότερα, δηλαδή στις 3 μ.μ. 

ΠΡΩΙΝΟ: Ελαφρύ πρωινό (π.χ. φρυγανιά, μαρμελάδα, τσάι). Μετά το πρωινό μπορείτε να πίνετε διαυγή υγρά όπως νερό, καφέ χωρίς γάλα, τσάι, χαμομήλι.

ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ: Φροντίστε να φάτε το γεύμα σας μέχρι τις 15:00 το αργότερο. Μην τρώτε τίποτα στερεό. Μπορείτε να φάτε σούπα (ζωμό) με ελάχιστο φιδέ, ζελέ χωρίς φρούτα και διαυγή υγρά (νερό, σόδα, χαμομήλι, τσάι και καφέ χωρίς γάλα). 

Στις 19:00 διαλύετε 2 από τα 4 φακελάκια του σκευάσματος προετοιμασίας (KleanPrep ή Fortrans) σε 2 λίτρα νερό και πίνετε ένα ποτήρι διαλύματος (250ml) ανά 15 λεπτά για τις επόμενες 2-3 ώρες. Εάν στη διάρκεια της λήψης του διαλύματος νιώσετε ναυτία, σταματήστε για μισή ώρα το διάλυμα, περπατήστε λίγο και ξεκινήστε πάλι να το πίνετε με πιο αργό ρυθμό. Το διάλυμα πίνεται καλύτερα παγωμένο και με καλαμάκι. Μπορείτε να προσθέσετε χυμό από ένα λεμόνι ή πορτοκάλι (σουρωμένο) για καλύτερη γεύση.

ΒΡΑΔΙΝΟ: Μπορείτε να φάτε το ίδιο με το μεσημεριανό. 

ΤΟ ΠΡΩΙ ΤΗΣ ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗΣ: Θα πρέπει να ξεκινήσετε να πίνετε το υπόλοιπο διάλυμα (2 φακελάκια KlenPrep ή Fortrans διαλυμένα σε 2 λίτρα νερό), ξεκινώντας 6 ώρες πριν την εξέταση σας. Πρέπε να έχετε ολοκληρώσει τη λήψη του διαλύματος 3 ώρες πριν την κολονοσκόπηση, ακόμα και εάν αυτό προϋποθέτει να ξυπνήσετε αρκετά νωρίς. Για παράδειγμα, αν η κολονοσκόπηση σας είναι προγραμματισμένη για τη 12:00 μ.μ, τότε ξεκινήστε την υπόλοιπη προετοιμασία στις 07:00 π.μ και φροντίστε να έχετε τελειώσει μέχρι τις 09:00 π.μ. Μετά το τέλος της προετοιμασίας σας μην πιείτε ούτε νερό. Σε αντίθετη περίπτωση η εξέταση θα αναβληθεί λόγω κινδύνου εισρόφησης. 

Επειδή δεν θα είστε σε θέση να οδηγήσετε, επισκεφθείτε το ενδοσκοπικό τμήμα με έναν συνοδό.  

 

Τι τρώμε μετά την κολονοσκόπηση

Σε περίπτωση που έχει γίνει κάποια παρέμβαση κατά την κολονοσκόπηση όπως για παράδειγμα η αφαίρεση πολύποδα (πολυπεκτομή) ο ιατρός θα σας δώσει ειδικές οδηγίες. 

Στην αντίθετη περίπτωση απλά θα πρέπει να προσέξετε την διατροφή σας, για 1 με 2 μέρες μετά την εξέταση, ώστε να επανέλθει το έντερο στη φυσιολογική του λειτουργία. Έτσι, αποφύγετε τις τροφές που προκαλούν δυσπεψία. Αυτές είναι οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες όπως σαλάτες και όσπρια. Αποφύγετε επίσης τηγανητά και πικάντικα φαγητά. 

Μπορείτε να φάτε ζωική πρωτεΐνη, πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά, τυριά, ψωμί. Προσέξτε να μην τρώτε μεγάλες ποσότητες γι’αυτές τις 2 μέρες. Λόγω του αναισθητικού ενδέχεται, αν φάτε βαριά, να νιώσετε ναυτία.

Γενικά λοιπόν μπορείτε να φάτε βραστά λαχανικά (καρότο, κολοκυθάκι) και φρούτα χωρίς φλούδα ή σπόρους, όπως μήλο ή αχλάδι. Ωστόσο, μην τρώτε ωμά λαχανικά, φρούτα με φλούδα, σπόρους και ίνες, όσπρια και τρόφιμα ολικής άλεσης για να αποφύγετε το φούσκωμα και τα αέρια.

Επίσης μετά την κολονοσκόπηση θα πρέπει να ενυδατώνεστε καλά. Επομένως μην ξεχνάτε να πίνετε νερό, και προσθέστε στη διατροφή σας σούπες, χυμούς, γρανίτες αν είναι καλοκαίρι, και χυμούς φρούτων. Μετά από δύο μέρες το στομάχι σας θα έχει επανέλθει και θα μπορείτε να εντάξετε σταδιακά και τις υπόλοιπες τροφές στη διατροφή σας. 

 

Συμπεράσματα – Επίλογος

Η κατάλληλη προετοιμασία για την κολονοσκόπηση είναι υψίστης σημασίας γιατί βελτιώνει την ποιότητα της εξέτασης και αυξάνει την ασφάλεια της. Εκτός από την προετοιμασία με το κατάλληλο καθαρτικό, η προετοιμασία έχει να κάνει με τη διατροφή. 

Συνοπτικά η δίαιτα ξεκινά ιδανικά 4-5 μέρες πριν την εξέταση με φαγητά χαμηλά σε φυτικό υπόλειμμα και αποφυγή τροφών που περιέχουν σπόρια. Η ζωική πρωτεΐνη και οι υδατάνθρακες όπως το λευκό ψωμί, οι πατάτες, το λευκό ρύζι κ.τ.λ. είναι αποδεκτά. Την προηγούμενη της εξέτασης τρώμε κυρίως υδρική δίαιτα (σούπες χωρίς στερεό υπόλειμμα – σουρωμένες). Παίρνουμε το καθαρτικό μας σύμφωνα με τις οδηγίες ανάλογα αν το ραντεβού μας είναι πρωινό ή απογευματινό. Το κλειδί στην σωστή προετοιμασία είναι η καλή ενυδάτωση. Προσοχή στις ειδικές καταστάσεις που αναφέρονται παραπάνω σχετικά με τη φαρμακευτική σας αγωγή. Μην ξεχάσετε να είστε νηστικοί την ημέρα της εξέτασης και να μην έχετε πιει ούτε νερό τρεις ώρες πριν την κολονοσκόπηση.

 

Μην διστάσετε να ρωτάτε τον ιατρό ή μέλος της ομάδας του αν έχετε απορία όσο ασήμαντη και να σας φαίνεται. Η ασφάλεια του ασθενούς είναι υπέρ πάντων! Καλά αποτελέσματα.