Επισκεπτόμενοι έναν γαστρεντερολόγο, ενδέχεται να σας ρωτήσει για τα κόπρανά σας, το σχήμα, τη σύσταση, το χρώμα και την οσμή τους. Οι πληροφορίες που θα του δώσετε μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες για να αντιληφθεί τι προβλήματα ενδέχεται να υπάρχουν στο πεπτικό σας σύστημα.
Σχήμα κοπράνων
Το 1997 στο Scandinavian Journal of Gastroenterology, δημοσιεύτηκε η κλίμακα αξιολόγηση σύστασης κοπράνων κατά Bristol. Σύμφωνα με αυτή την ταξινόμηση υπάρχουν 7 διαφορετικά σχήματα κοπράνων, όπου υποδηλώνουν διάφορες λειτουργικές καταστάσεις του παχέος εντέρου και αντικατοπτρίζουν την περιεκτικότητα των κοπράνων σε νερό. Αποτελεί ένα κλινικό εργαλείο αξιολόγησης της λειτουργίας του παχέος εντέρου και της αποτελεσματικότητας των διαφόρων θεραπειών που μπορεί να εφαρμοστούν.
Τύποι 1-2
Ο πρώτος τύπος είναι μικρά, σκληρά σκύβαλα που διέρχονται δύσκολα. Μερικοί τα χαρακτηρίζουν σαν «κόπρανα κατσίκας». Ο δεύτερος τύπος είναι σαν λουκάνικο με ανώμαλη επιφάνεια. Οι πρώτοι δύο τύποι υποδηλώνουν δυσκοιλιότητα.
Τύποι 3-4
Ο τρίτος τύπος σχήματος κοπράνων είναι σαν λουκάνικο αλλά με ρωγμές στην επιφάνεια. Ο τέταρτος τύπος είναι σαν λουκάνικο, και η επιφάνειά του είναι λεία. Αυτοί οι δύο τύποι υποδηλώνουν ομαλή λειτουργία του εντέρου.
Τύπος 5
Στον πέμπτο τύπο το σχήμα των κοπράνων είναι μαλακά κομμάτια κοπράνων με σαφές περίγραμμα. Αυτός ο τύπους συνήθως υποδηλώνει έλλειψη φυτικών ινών
Τύπος 6-7
Στον έκτο τα κόπρανα είναι πολτώδη, ενώ στον έβδομο είναι υδαρή και δεν διακρίνονται κομματάκια. Σε αυτές τις τρεις περιπτώσεις υποδηλώνεται πιθανή φλεγμονή και διάρροια.
Σύσταση κοπράνων
Συνήθως, η σύσταση των κοπράνων σχετίζεται με τις τροφές που έχουμε καταναλώσει. Δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρούμε άπεπτες τροφές κυρίως λαχανικά μέσα στα κόπρανα. Αυτό είναι αναμενόμενο γιατί η κυτταρίνη από την οποία αποτελούνται τα λαχανικά δεν πέπτεται στο έντερο των ανθρώπων. Ωστόσο, μερικές φορές, πρέπει να ελέγξουμε αν υπάρχει αίμα ή βλέννα σε αυτά. Το αίμα μπορεί να αλλάξει το χρώμα των περιττωμάτων, το οποίο θα αναλύσουμε στη συνέχεια. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα να εμφανιστεί και βλέννα. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάτι δεν πάει καλά μια που η βλέννα παράγεται από το παχύ έντερο για τη λίπανση των κοπράνων. Όμως είναι σημαντικό να μιλήσετε με έναν γαστρεντερολόγο εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες. Αυτός θα σας συμβουλεύσει κατάλληλα και μπορεί να σας κλείσει ένα ραντεβού αν θεωρεί πως υπάρχει ανάγκη.
Χρώμα κοπράνων
Το φυσιολογικό χρώμα των κοπράνων είναι το καφέ. Ωστόσο, αν υπάρχουν διαταραχές, το χρώμα των κοπράνων μπορεί να είναι πράσινα, γκρι ή λευκά. Επίσης, αν υπάρχει αιμορραγία του πεπτικού τα περιττώματα ίσως είναι κόκκινο σκούρο ή μαύρο. Επίσης τροφές, όπως τα παντζάρια, μπορούν να επηρεάσουν το χρώμα των κοπράνων. Ας δούμε αναλυτικά τι σημαίνει κάθε χρώμα και ποια είναι τα διατροφικά αίτια πίσω από αυτά.
Πράσινα κόπρανα
Τα πράσινα κόπρανα εμφανίζονται συνήθως στην διάρροια. Το χρώμα προέρχεται από την χολερυθρίνη που παράγεται από το συκώτι και εισέρχεται στο έντερο για την διάσπαση των λιπών. Σε περιπτώσεις ταχείας διέλευσης όπως στην διάρροια, η χολερυθρίνη δεν προλαβαίνει να διασπαστεί και χρωματίζει τα κόπρανα. Άλλα αίτια για πράσινα κόπρανα μπορεί να είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά λόγω της χλωροφύλης, φαγητά ή ποτά με πράσινες χρωστικές ουσίες ή κάποια φάρμακα όπως αντιβιοτικά. Ο σίδηρος και το βισμούθι δίνει ένα ασημένιο χρώμα στα κόπρανα.
Λευκά κόπρανα
Τα λευκά κόπρανα δείχνουν απουσία χολής στα κόπρανα, και είναι ένδειξη αποφρακτικού ίκτερου. Πιο συχνά ο ασθενής περιγράφει τα κόπρανα του «σαν στόκος» λόγω χρώματος και σύστασης. Τα λευκά κόπρανα συνήθως συνοδεύονται και με ίκτερο στα μάτια και το δέρμα. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει άμεσα να επισκεφτείτε τον ιατρό σας για να γίνουν οι κατάλληλες εξετάσεις. Μπορεί να υποκρύπτεται σοβαρό πρόβλημα με το ήπαρ, το πάγκρεας ή τα χοληφόρα.
Κίτρινα κόπρανα
Το κίτρινο χρώμα στα κόπρανα που συνοδεύεται από άσχημη οσμή και λιπαρότητα συμβαίνει σε περιπτώσεις αυξημένης παρουσίας λίπους στα κόπρανα. Μπορεί να είναι διατροφικά τα αίτια ή πρόβλημα δυσαπορρόφησης. Η παρουσία λίπους στα κόπρανα ονομάζεται στεατόρροια και μπορεί να υποδηλώνει παγκρεατική ανεπάρκεια ή άλλο αίτιο δυσαπορρόφησης ή πιθανά κοιλιοκάκη.
Μαύρα κόπρανα
Αυτά δείχνουν αιμορραγία στο ανώτερο πεπτικό σύστημα, δηλαδή στον οισοφάγο, το στομάχι ή το λεπτό έντερο. Το χρώμα μπορεί επίσης να προέρχεται από το βισμούθιο, τη γλυκόριζα ή συμπληρώματα σιδήρου.
Κόκκινα κόπρανα
Τέλος, αν το χρώμα των κοπράνων σας είναι κόκκινο, τότε υπάρχει κάποια αιμορραγία του κατώτερου πεπτικού συστήματος, δηλαδή στο λεπτό ή παχύ έντερο, στο ορθό ή στο πρωκτό. Τα διατροφικά αίτια του κόκκινου χρώματος μπορεί να είναι το παντζάρι, το κράνμπερι, η ντομάτα, ο κόκκινος ζελές και φαγητά ή ποτά με κόκκινες χρωστικές.
Εδώ θα βρείτε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το αίμα στα κόπρανα.
Οσμή κοπράνων
Η οσμή των κοπράνων είναι χαρακτηριστική και μεταβάλεται ανάλογα με τη διατροφή μας και την εντερική μας χλωρίδα. Αν όμως τα περιττώματά σας έχουν ακόμα πιο δυσάρεστη οσμή, ενδέχεται να συντρέχει κάποιος από τους παρακάτω λόγους:
- Διάρροια λόγω γαστρεντερίτιδας
- Αιμορραγία από το ανώτερο πεπτικό (μέλαινα)
- Μετεωρισμός
- Κοιλιοκάκη
- Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
- Δυσαπορρόφηση
- Παγκρεατίτιδα
- Κυστική ίνωση
- Σύνδρομο βραχέος εντέρου
Η παρατήρηση των κοπράνων μπορεί να προσφέρει πολύτιμες ενδείξεις για την κατάσταση του πεπτικού σας συστήματος. Αν παρατηρήσετε αλλαγές στο σχήμα, τη σύσταση, το χρώμα ή την οσμή τους, είναι σημαντικό να ενημερώσετε τον γαστρεντερολόγο σας. Οι αλλαγές αυτές δεν πρέπει να αγνοούνται, καθώς μπορεί να είναι σημάδι υποκείμενων παθήσεων ή διατροφικών δυσανεξιών. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να προλάβει σοβαρότερα προβλήματα και να διασφαλίσει την καλή λειτουργία του οργανισμού σας.